Red Star Line Museum viert tiende verjaardag

30 september en 1 oktober 2023

Op 28 september is het precies tien jaar geleden dat het Red Star Line Museum de deuren opende voor het grote publiek. Het museum brengt de verhalen tot leven van de bijna twee miljoen landverhuizers die tussen 1873 en 1934 een schip van de Red Star Line namen op weg naar een beter leven in Amerika. Dat gebeurt in de historische vertrekhallen van de gelijknamige rederij, op de plek waar emigranten vanuit gans Europa hun laatste stappen op het continent hebben gezet. Het museum is actueler dan ooit, want brengt ook met hedendaagse migratieverhalen een universeel verhaal over hoop, dromen en de zoektocht naar geluk. De prachtig gerenoveerde havenloodsen waarin het museum gehuisvest is aan de Rijnkaai zijn vandaag nog steeds het topstuk van het museum.

Schepen voor Cultuur Nabilla Aid Daoud: "Het museum grijpt de tiende verjaardag graag aan om zijn schenkers, bezoekers en de vele partners te bedanken. In die tien jaar hebben om en bij de 600 schenkers hun eigen familie of migratieverhaal, en bijhorende objecten aan het museum toevertrouwd. Afgelopen zaterdag werden zij in de bloemetjes gezet. In diezelfde tien jaar bezochten ook meer dan 1 miljoen bezoekers het museum. Het komende weekend worden alle bezoekers getrakteerd op een wervelend feestweekend met allerlei activiteiten."

Feestweekend

Het museum bedankt zijn bezoekers deze week met een spetterend feestweekend. Het feestprogramma voor het grote publiek in het weekend van 30 september en 1 oktober weerspiegelt de diverse, gastvrije werking van het museum. Het museum is tijdens het weekend overdag gratis toegankelijk. Er staan familiewandelingen, foodtrucks, een wereldbrunch, stadswandelingen en verschillende themarondleidingen, buggytours voor de allerkleinste en verschillende creatieve workshops op het programma.

Op zaterdagavond 30 september is er tenslotte een bruisend dansfeest uit de roaring twenties. Het moment bij uitstek om de beentjes te strekken en los te gaan op lindy hop, jazz en swing. Wie wil, is welkom in retro-outift met pluimen, haarband en lange handschoenen. Alles kan, niks moet. Verkleden mag, maar is geen must. Een gratis kappersbeurt bij de retro-kapper en vereeuwiging van de looks in de roaring twenties photobooth zijn inbegrepen in de ticketprijs. Ook een roaring twenties dansinitiatie wordt voorzien. De dj speelt roaring twenties muziek, maar zal ook goeie overgangen naar andere stijlen voorzien – voor elk wat wils. Er zijn nog tickets te koop!

De schenkers

Van bij de start van het museum zijn schenkers van verhalen en objecten cruciaal geweest. Naast de historische gebouwen die aan het begin van de collectie van het Red Star Line museum staan, lag de privé collectie van oud-havenarbeider Robert Vervoort aan de wieg van het museum. In 2015 nam de stad zijn verzameling met meer dan 5.000 stuks over de rederij - eigendom van de vzw Vrienden van de Red Star Line - in bruikleen. Eén van de opvallendste objecten is de oprichtingsakte van de rederij.

Het museum krijgt nog geregeld objecten aangeboden. Een van de meest fascinerende stukken is een desinfectiemachine die de stadsdiensten bij toeval vonden in hun magazijn. De mobiele machine werd gebruikt om kleding van landverhuizers te ontsmetten. Net na corona kreeg het museum ook het ontwerp van een van de eerste affiches van Henri Cassiers in bruikleen, de kunstenaar die de affiches voor de rederij maakte.

Het grootste deel van de collectie bestaat echter uit relatief alledaagse objecten zoals koffers, scheepstickets, paspoorten, foto’s of postkaarten. Enkel de derde klas passagiers moesten door de controles in de gebouwen. Deze passagiers namen zaken mee die, los van hun emotionele of historische betekenis, geen hoge financiële waarde hadden.. De collectie is echter meer dan die verzameling van objecten en documenten. Even belangrijk, zo niet belangrijker, zijn de verhalen, de beleving en de emotionele geladenheid. Net omwille van de persoonlijke betekenis zijn de mensen die deze objecten en verhalen aanleveren zeer belangrijk voor het museum. ‘Participatie’ neemt dan ook een centrale plaats in de werking van het museum.

Afgelopen zaterdag, 23 september, werden daarom alle schenkers in de bloemetjes gezet. Tijdens een avondvullend programma gingen twee persoonlijke films, gemaakt door de schenkers zelf, in première. Zij brengen de impact van migratie op families en de impact van het schenken van een verhaal prachtig in beeld.

Fotogalerij

In de fotogalerij ‘Schenkers’, die zaterdag opende, toont fotograaf Koen Broos 10 getuigen en schenkers van objecten en verhalen van het museum. De tien in beeld gebrachte schenkers staan symbool voor de tien jaren dat het museum bestaat. De fotogalerij is de komende maanden gratis te bekijken in de Loods van het museum.

Zo wordt Caroline Emmet, de kleindochter van pianist Irving Berlin, geportretteerd omdat zij de piano van haar grootvader aan het museum schonk. Irving Berlin, componist van onder meer (I’m dreaming of a) White Christmas en Putting on the Ritz, stak op een Red Star Line schip de oceaan over richting Amerika. Daar groeide hij uit tot één van de meest invloedrijke componisten van de 20ste eeuw.

Maar ook hedendaagse schenkers met een actueel migratieverhaal krijgen een plek in de expo. Emzar, die omwille van zijn queer-activisme uit Georgië is moeten vluchten, schonk een vlag van Georgië die hij vaak meenam op LGBTQIA+ betogingen. Emzar werkt momenteel bij het onthaal van Oekraïense vluchtelingen in Antwerpen. De schenking is voor hem het symbolisch afscheid van een intense periode uit zijn leven.

Hoogtepunten

De voorbije 10 jaar heeft het museum niet stil gezeten. Enkele van de hoogtepunten zijn de verschillende tentoonstellingen gebaseerd op eigen onderzoek zoals ‘Destination Sweetheart’ en ‘Vluchtverhalen. 1951-2021’, maar ook de verschillende participatieve trajecten waarin samenwerking rond migratie vandaag centraal staat. in centraal staat rond migratie vandaag. De recente expo ‘Heimwee, tussen troost en trots’ verhuisde deze maand van het museum naar Atlas, de organisatie voor integratie en inburgering in Antwerpen en belangrijke partner van het museum. Een ander hoogtepunt was de internationale expo 'Via Antwerp. The road to Ellis Island' in het Ellis Island National Immigration Museum in New York in 2016. De expo lokte 300.000 bezoekers in drie maanden tijd.

Sinds de start heeft het museum 1 miljoen bezoekers over de vloer gehad, de helft van het aantal emigranten dat tussen 1873 en 1934 door de havenloodsen is gepasseerd voor de nodige controles. De bezoekers komen uit de hele wereld, vooral uit Europa maar ook bij Amerikanen is de interesse groot.

Vandaag maken scholen 35% uit van de bezoekers van het museum. Dit bevestigt de relevantie van het thema migratie en de aanpak van het museum. Daarnaast vinden ook veel bezoekersgroepen voor wie een museumbezoek vaak minder vanzelfsprekend is, hun weg naar het museum. Door samenwerking met het middenveld, organisaties voor integratie en inburgering, NT2-scholen, vrijetijdsloketten, etc. zet het Red Star Line Museum in op een laagdrempelige werking.

Programma feestweekend:

10 jaar Red Star Line

Het Red Star Line Museum wordt 10 jaar. En dat vieren we. In het weekend van 30 september en 1 oktober bruist het binnen én buiten de muren van het museum.