Einstein, een gewilde vluchteling in het Red Star Line museum

Van 19 april tot 8 september 2024

Het Red Star Line Museum in Antwerpen opent op 19 april de boeiende nieuwe tentoonstelling: "Een gewilde vluchteling: Einstein en Red Star Line". Deze gratis expo werpt een uniek licht op de nauwe band die de beroemde wetenschapper had met Antwerpen, België, en de historische Red Star Line rederij tijdens het begin van de 20ste eeuw. De expo wekt dit stukje geschiedenis tot leven met unieke objecten, foto’s en verhalen, opgeluisterd door een hoorspel van ‘Het Geluidshuis’.

De expo neemt bezoekers mee terug naar een tijd waarin Einstein niet alleen een geniale geest was, maar ook een frequente passagier op de Red Star Line schepen. In 1933 krijgt hij tijdens zijn terugtocht uit New York op de Belgenland het slechte nieuws dat nazi’s zijn zomerhuis geplunderd hebben. Als Joodse wetenschapper is hij niet geliefd bij hen. Einstein beslist uit veiligheidsoverwegingen om niet verder te reizen naar Duitsland, dient zijn ontslag in bij Pruisische Academie voor Wetenschap en doet afstand van zijn Duitse nationaliteit. Hij wordt in België opgevangen door bevriende wetenschappers en kunstenaars. Zo verandert de wereldster in een bevoorrechte en gewilde vluchteling, in vergelijking met vele andere joodse vluchtelingen die het veel moeilijker hadden om een veilig onderkomen te vinden. Enkele maanden later scheept Einstein opnieuw in op de Red Star Line om definitief naar Amerika te verhuizen, waar hij in 1940 zijn eed aflegt als Amerikaans staatsburger.

Unieke objecten en een meeslepend luisterspel

De expo toont unieke objecten met onder meer de originele passagierslijst met Einstein op de Belgenland, foto’s van Germaine Van Parys van Einstein aan de Rijnkaai in Antwerpen en een foto van Einstein met James Ensor. Ook het racistisch pamflet ‘Judentum und Wissenschaft’ (1936) van Wilhelm Müller, dat tijdens het naziregime Joodse wetenschappers voorstelt als een bedreiging, en een foto van Einsteins eedaflegging als Amerikaans staatsburger in 1940 krijgen een plaats in de expo. Daarnaast ontdekken bezoekers op welke schepen Einstein reisde, hoe zijn kajuit eruitzag, welke Antwerpse hotels hij bezocht en hoe hij werd afgebeeld in de lokale pers.

Het luisterspel van 'Het Geluidshuis' brengt de verhalen, objecten en bezoekersteksten tot leven via gratis audioguides en maakt de expo helemaal compleet.

Rondleidingen en lezingen

Bezoekers kunnen het vluchtverhaal van Einstein nog tot en met 8 september ontdekken in de Loods van het Red Star Line museum, samen met een gids of op eigen houtje. Elke laatste zondag van de maand kunnen zij individueel aansluiten bij een groepsrondleiding. Ook de familiezondagen, die elke eerste zondag van de maand in het museum plaats vinden, staan nog tot 8 september in het teken van Einstein.

Snelle boekers kunnen aansluiten bij boeiende lezingen over het leven aan boord van een Red Star Line schip in de tijd van Einstein en krijgen meer achtergrond bij het onderzoek in de aanloop naar deze expo. Een avondlezing gaat in op de woelige jaren 1930 waarin heel wat Joodse wetenschappers, waaronder ook Albert Einstein, wegtrokken uit Duitsland onder het naziregime.

Op Erfgoeddag (zondag 21/04) en op Openmonumentendag (zondag 08/09) kunnen bezoekers zowel het museum als de tijdelijke expo gratis bezoeken. Ontdek het volledige programma op www.redstarline.be/einstein: